ಹರಿಲೀಲೆ - ದಂಪತಿಗಳ ಯಕ್ಷ ಸೇವೆ
ಲೇಖಕರು : ಗಣಪತಿ ಹಾಸ್ಪುರ
ಶುಕ್ರವಾರ, ಡಿಸೆ೦ಬರ್ 5 , 2014
|
ಯಕ್ಷಸಾಗರಕ್ಕೆ ಗಂಡು ನದಿಗಳೇ ಬಂದು ಸೇರುತ್ತಿದ್ದವು. ಈಗ ಹೆಣ್ಣು ನದಿಗಳೂ ಸೇರುತ್ತಿವೆ. ಜತೆಗೆ, ಗಂಡ- ಹೆಂಡತಿ ಇಬ್ಬರೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಯಕ್ಷ ಸೇವೆ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವುದು ಅಪರೂಪದ ಉದಾಹರಣೆಗಳು. ಆ ಅಪರೂಪಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಇಲ್ಲಿದೆ...
ಗಂಡಸರ ಕಲೆಗೆ ಹೆಂಗಸರ ಪ್ರವೇಶ. ಯಕ್ಷಗಾನದ ಹಿಮ್ಮೇಳ, ಮುಮ್ಮೇಳದಲ್ಲಿ ಈಗ ಲೇಡಿಸ್ಸೂ ಫಸ್ಟೇ. ಅದರಲ್ಲೂ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ದಂಪತಿಗಳು ಯಕ್ಷ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡು ಅಚ್ಚರಿ ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಂಥ ಮುಖಗಳ ಸಾಲಲ್ಲಿ ಕೆ. ಹರಿನಾರಾಯಣ ಬೈಪಾಡಿತ್ತಾಯ ಹಾಗೂ ಲೀಲಾ ಬೈಪಾಡಿತ್ತಾಯ ದಂಪತಿಯೂ ಸೇರುತ್ತಾರೆ.
ಗಂಡ ಮದ್ದಲೆ ವಾದಕ
ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮಂಗಳೂರು ತಾಲೂಕಿನ ಕಡಬದ ನಿವಾಸಿ ಕೆ. ಹರಿನಾರಾಯಣ ಮದ್ದಲೆ ವಾದಕರು. ಯಕ್ಷಗಾನ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲೇ ಜನಿಸಿ, ಯಕ್ಷಗಾನಕ್ಕಾಗಿಯೇ 7ನೇ ಕ್ಲಾಸಿಗೆ ಓದನ್ನು ಸ್ಟಾಪ್ ಮಾಡಿ, 'ಚೆಂಡೆಯ ಗುಡುಗು' ನೆಡ್ಲೆಯ ನರಸಿಂಹ ಭಟ್‌ರಿಂದ ಚಂಡೆ- ಮದ್ದಳೆಯ ಅಭ್ಯಾಸ ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಸಮಗ್ರ ಮೃದಂಗ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಆಳ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಇವರಿಗೆ ರೂಢಿ.
15ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ತಿರುಗಾಟ ಮೇಳದ ಪರಿಣತ ಮೃದಂಗವಾದಕ. ಕುಂಡಾವು, ಧರ್ಮಸ್ಥಳ, ಕೊಲ್ಲೂರು, ಕೂಡ್ಲು, ಕುಂಬಳೆ, ಬಪ್ಪನಾಡು, ತಲಕಳ... ಇತ್ಯಾದಿ ಟೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಬಯಲಾಟ ಮೇಳಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿನಾರಾಯಣ ಕಲಾಸೇವೆ ಹರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ದಾಮೋದರ ಮಂಡೆಚ್ಚರು, ಆಗರಿ ಭಾಗವತರು, ಬಲಿಪ ಭಾಗವತರು, ಚಿಪ್ಪಾರ ಕೃಷ್ಣಯ್ಯ ಬಲ್ಲಾಳ್ ಮುಂತಾದ ಭಾಗವತರಿಗೆ ಮೃದಂಗದ ಸಾಥ್ ನೀಡಿದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ಇವರದ್ದು.
ಸುಶ್ರಾವ್ಯವಾಗಿ ಯಕ್ಷ ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಹಾಡುವ ಪ್ರತಿಭೆಯೂ ಇವರ ಕಂಠಕ್ಕಿದೆ. ಶ್ರೇಣಿ, ಕುಂಬಳೆ, ಬಣ್ಣದ ಮಾಲಿಂಗ, ಕುಟ್ಯಪ್ಪು, ಪಡ್ರೆ ಚಂದು, ಕೋಳ್ಯೂರು ರಾಮಚಂದ್ರರಾವ್, ಪಾತಾಳ ವೆಂಕಟ್ರಮಣ ಭಟ್, ಪುತ್ತೂರು ಕೃಷ್ಣಭಟ್, ಮಹಾಲಿಂಗ ಭಟ್ ಮುಂತಾದ ಘಟಾನುಘಟಿ ಕಲಾವಿದರನ್ನು ಇವರು ಕಂಠದಿಂದಲೇ ಕುಣಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಲೀಲಾ ಅದ್ಭುತ ಭಾಗವತೆ
ಪತ್ನಿಯಾದ ಲೀಲಾ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಭಾಗವತಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವೀಣೆ. ತವರುಮನೆಯ ಬಡತನದಿಂದಾಗಿ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಕೈಚೆಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಕದ ಮನೆಯವರಿಂದ ಅಕ್ಷರ ಕಲಿತರು. ಮಧೂರಿನ ಪದ್ಮನಾಭ ಸರಳಾಯರಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಅಭ್ಯಾಸ. ಪತಿಯೇ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಹಿಮ್ಮೇಳದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಲೀಲಾ ಅವರ ಆಸೆ- ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗೂ ರೆಕ್ಕೆಪುಕ್ಕ ಲಭಿಸಿತು. ಯಕ್ಷಗಾನದ ಸೆಳೆಯಿತು. ಪತಿಯಿಂದಲೇ ಯಕ್ಷ ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಹೇಳಿಸಿಕೊಂಡರು.
ಯಕ್ಷಗಾನವೇ ವೃತ್ತಿಯಾದಾಗ ಹರಿನಾರಾಯಣ ಅವರಿಗೆ ನಿತ್ಯ ಊರಿಂದ ಊರಿಗೆ ಹೋಗುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯವೇ ಆಯಿತು. ಜತೆಗೆ ಲೀಲಾರನ್ನೂ ಕರೆದೊಯ್ದರು. ಕಡಬದ ತಾಳಮದ್ದಲೆಯಲ್ಲಿ ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಹೇಳಿದ ಲೀಲಾ ಅವರ ಸುಮಧುರ ಕಂಠವು ಟೆಂಟು ಮೇಳಗಳ ಒಡೆಯರ ಗಮನ ಸೆಳೆಯಿತು. ಅಲ್ಲಿಂದ ಅವರ ಗಾನವೃತ್ತಿ ಶುರುವಾಯಿತು.
ಲೀಲಾ ಥೇಟ್ ಪುರುಷ ಭಾಗವತರಂತೆ ಯಕ್ಷ ಪದ್ಯ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಭಾಗವತಿಕೆಯೇ ಇವರಿಗೆ ಉಸಿರು. ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿಯೇ ಇಡೀ ಆಟವನ್ನು ನಡೆಸಿಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಇವರು ರಾಜ್ಯದ ಏಕೈಕ ವೃತ್ತಿಪರ ಮಹಿಳಾ ಭಾಗವತೆ! 65 ರ ಇಳಿ ವಯಸ್ಸಲ್ಲೂ ಉತ್ಸಾಹಿಯಾಗಿರುವ ಲೀಲಾ, ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಹಿಮ್ಮೇಳದಲ್ಲಿ ಪಳಗಿದ ಈ ದಂಪತಿಯ ಯಕ್ಷಸೇವೆ ಗಂಡು ಮೆಟ್ಟಿನ ಕಲೆಯ ಮೈಲುಗಲ್ಲು ಎಂದರೂ ತಪ್ಪಾಗಲಾರದು.
ಕೃಪೆ :
http://www.kannadaprabha.com
|
|
|
